Ăn chay trường có tốt không? Làm sao để xây dựng được thực đơn ăn chay phù hợp mà vẫn đầy đủ dinh dưỡng cho người mới bắt đầu tập ăn chay trường? Ăn chay ngày càng trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Ngoài các lợi ích về mặt đạo đức và môi trường của việc loại bỏ thịt khỏi chế độ ăn, một chế độ ăn chay tốt cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính và thúc đẩy giảm cân. Tuy nhiên, ăn chay có tốt không? Hãy cùng Tasteofaustralia.com.vn giải đáp thắc mắc này nhé
Khái niệm ăn chay trường là gì?
Chế độ ăn chay là một chế độ ăn kiêng ăn thịt, cá và gia cầm. Mọi người thường ăn chay vì lý do tôn giáo hoặc cá nhân, cũng như vì các vấn đề đạo đức, chẳng hạn như quyền động vật. Những người khác quyết định ăn chay trường vì lý do môi trường, vì chăn nuôi làm tăng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, góp phần gây ra biến đổi khí hậu.
Ăn chay trường là cách bạn thực hiện quá trình ăn chay kéo dài đều đặn theo các ngày ăn chay trong tháng, 1 năm và cả đời.
Có rất nhiều người sống theo lối sống ăn chay, trong đó tiêu biểu nhất là những người theo đạo Phật Chính thống. Họ hết lòng hướng về Đức Phật, sống bằng niềm tin bất diệt là không sát sinh, phạm giới. Nói cách khác, ăn chay không phải là cách họ tự xích lại với nhau, mà là cách họ đạt được mục tiêu của mình.
Đối với những người không theo đạo Phật, có nhiều lý do để ăn chay. Niềm tin về sức khỏe, về những lợi ích mà họ sẽ nhận được cho bản thân là điều thúc đẩy họ. Hơn nữa, có những người không vì sức khỏe, cũng không vì tôn giáo, mà chỉ đơn giản là ghét giết động vật. Đối với họ, ăn chay tích đức là một cách thể hiện tình yêu thương của họ đối với động vật, dù lớn hay nhỏ, vật nuôi hay gia súc.
Ăn chay trường có tốt cho sức khỏe không?
Chế độ ăn chay mang lại một số lợi ích cho sức khỏe. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy những người ăn chay thường có thể chất tốt hơn những người ăn thịt và ăn chay giúp hấp thụ các chất dinh dưỡng như chất xơ, vitamin C, vitamin E và magiê tốt hơn.
Ăn chay giúp cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai
Không phải ngẫu nhiên mà việc ăn chay lại trở nên phổ biến như vậy. Giá trị thực tế của việc ăn chay được thể hiện rõ ràng nhất ở lợi ích sức khỏe của nó. Các loại thực phẩm được sử dụng trong chế độ ăn kiêng này đều là thực vật 100% (không bao gồm một số trường hợp ăn chay với các sản phẩm từ sữa). Thức ăn từ thực vật thường có tính lạnh giúp cơ thể dễ tiêu hóa, ít gặp khó khăn trong quá trình chuyển hóa năng lượng giúp người nhẹ bụng hơn.
Cân bằng trọng lượng cơ thể
Chuyển sang chế độ ăn chay có thể là một chiến lược hiệu quả nếu bạn đang muốn giảm cân. Trên thực tế, một nghiên cứu cho thấy những người ăn chay giảm trung bình 2 pound trọng lượng trong 18 tuần so với những người không ăn chay.
Ổn định lượng đường trong máu
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn chay có thể giúp duy trì lượng đường trong máu khỏe mạnh. Chế độ ăn chay cũng giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường bằng cách ổn định lượng đường trong máu về lâu dài.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Chế độ ăn chay làm giảm một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim để giúp trái tim của bạn khỏe mạnh. Chế độ ăn chay giúp bạn loại bỏ chất béo không lành mạnh bằng cách loại bỏ các sản phẩm động vật (nhiều chất béo bão hòa và cholesterol) khỏi thực đơn của bạn. Do đó, nguy cơ mắc các bệnh mỡ máu, suy tim, nhồi máu cơ tim giảm đi đáng kể.
Nhiều người cho rằng ăn chay thực dưỡng là không lành mạnh vì bỏ ăn mặn đồng nghĩa với việc bỏ qua các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Nhưng giả định này hoàn toàn không đúng
Giảm nguy cơ ung thư (kết quả dựa trên nghiên cứu khoa học)
Hấp thụ nhiều chất xơ là những gì mà chế độ ăn chay mang lại cho bạn. Chất xơ giúp hạn chế tế bào ung thư, làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể. Do đó, những người ăn chay thường có tỷ lệ ung thư thấp hơn nhiều so với những người ăn mặn. Ngoài ra, theo nghiên cứu của Đại học Harvard, ăn nhiều thịt, đặc biệt là ở phụ nữ sẽ làm tăng 22% nguy cơ phát triển tế bào ung thư, trong đó có khả năng bị ung thư vú và ung thư dạ dày.
Giữ cho cơ thể luôn tươi trẻ
Không chỉ giúp cân bằng trọng lượng cơ thể mà chế độ ăn chay còn giúp bổ sung nhiều loại vitamin mà thịt không cung cấp đủ như vitamin C, vitamin D. Có thể bạn không biết, nhưng vitamin C rất quan trọng đối với cơ thể. giúp cơ thể hấp thụ chất sắt. (chất quan trọng trong việc xây dựng cơ bắp và phát triển con người); giúp điều trị mệt mỏi và cảm cúm; tăng sức đề kháng cho cơ thể,… Vì vậy, người ăn chay rất ít khi bị cảm, bốc hỏa hoặc rất căng thẳng trong cuộc sống.
Nuôi dưỡng lòng từ bi
Ăn chay trong ăn chay có nghĩa là những khuôn đúc trong giới luật, nghĩa là ngăn cản tâm trí đạt đến trạng thái tĩnh lặng nhất định. Điều này càng được khẳng định khi bạn chọn chế độ ăn chay. Vì ăn chay nghĩa là từ bỏ hoàn toàn thức ăn động vật, từ đó giúp tâm hồn thanh thản, giúp nuôi dưỡng tình thương yêu giữa con người với muôn loài.
Nâng tầm quyền bình đẳng
Sự sống là điều thiêng liêng nhất mà thiên nhiên đã ban tặng cho con người và các loài sinh vật. Nói không với hành động sát sinh, bạn đã phần nào thể hiện sự tôn trọng quyền bình đẳng của con người, động vật và thiên nhiên.
Tránh sự sát sinh
Trong thế giới linh hồn, mọi thứ trên thế giới đều phải trải qua luân hồi. Sở dĩ luân hồi là để trả hết hận thù kiếp trước. Trong khi đó, ăn mặn đồng nghĩa với việc chúng ta đã tiếp tay trực tiếp hoặc gián tiếp cho hành vi giết mổ. Sẽ ra sao nếu con người ta cứ mãi vướng vào vòng luẩn quẩn của oán hận, thù hận không thể dứt ra?
Giúp ích cho môi trường thêm trong lành
Chăn nuôi là một trong những ngành nghề có tác động nhiều nhất đến môi trường cũng như sự biến đổi khí hậu. Không chỉ tiêu tốn một lượng lớn thức ăn mỗi năm mà lượng chất thải của ngành chăn nuôi còn ở mức báo động. Trong khi đó, ăn chay là hình thức đơn giản nhất thể hiện trách nhiệm của con người đối với xã hội, góp phần bảo vệ thiên nhiên.
Ngoài ra, ăn chay còn giúp hạn chế nhiều vấn đề khác như tiểu đường, dị ứng, các bệnh về mắt,…
Những tác hại nếu ăn chay không đúng cách
Một chế độ ăn chay cân bằng có thể tốt cho sức khỏe và bổ dưỡng. Tuy nhiên, ăn chay trường cũng có thể làm tăng nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng nhất định.
Thịt và cá cung cấp một lượng lớn protein và axit béo omega-3, cũng như các vi chất dinh dưỡng như kẽm, selen, sắt và vitamin B12. Các sản phẩm động vật như sữa và trứng rất giàu canxi, vitamin D và vitamin B.
Khi loại bỏ thịt hoặc các sản phẩm động vật khỏi chế độ ăn uống của bạn, điều quan trọng là đảm bảo rằng bạn đang nhận được các chất dinh dưỡng thiết yếu này từ các nguồn khác.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ăn chay có nguy cơ thiếu hụt protein, canxi, sắt, iốt và vitamin B12 cao hơn. Sự thiếu hụt dinh dưỡng này có thể dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, suy nhược, thiếu máu, giảm mật độ xương và các vấn đề về tuyến giáp.
Bổ sung nhiều loại trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, nguồn protein và thực phẩm tăng cường là một cách dễ dàng để đảm bảo rằng bạn đang nhận được dinh dưỡng phù hợp. Vitamin tổng hợp và chất bổ sung là một lựa chọn khác để nhanh chóng tăng lượng hấp thụ và bù đắp những thiếu hụt tiềm ẩn do chế độ ăn chay gây ra.
Những lưu ý để có một chế độ ăn chay tốt
Đối với bữa sáng, protein là một lựa chọn lý tưởng vì đây là cách giúp bạn bắt đầu một ngày mới đúng cách, khỏe mạnh và không cần chuẩn bị nhiều. Protein làm chậm quá trình trống của dạ dày, giúp bạn no lâu hơn, vì vậy bạn sẽ ăn ít calo hơn trong thời gian còn lại trong ngày.
Nếu bạn thích ăn sáng bằng bát, hãy chuẩn bị cháo hoặc ngũ cốc với tuyển chọn các loại hạt và hạt và kết thúc bằng một hộp sữa chua béo. Nhiều người nghĩ rằng người ăn chay trường có nguy cơ bị thiếu sắt khoáng, nhưng có nhiều thực phẩm thực vật là nguồn tốt, như ngũ cốc ăn sáng được bổ sung, muesli, bánh mì nguyên cám, bí ngô và hạt hướng dương.
Hãy thưởng thức chúng với một ly nhỏ nước ép trái cây, giàu vitamin C, để cơ thể hấp thu sắt một cách tối ưu. Đối với những người tránh các sản phẩm từ sữa, chẳng hạn như sữa và sữa chua, hãy chọn một sản phẩm thay thế được bổ sung vitamin và khoáng chất, bao gồm vitamin B12, vitamin D và canxi.
Tất cả chúng ta đều cần chất béo trong chế độ ăn uống của mình, nhưng điều quan trọng là không nên ăn quá nhiều và tập trung vào loại chất béo phù hợp. Chất béo không chỉ là nguồn cung cấp năng lượng mà còn giúp chúng ta hấp thụ các vitamin tan trong chất béo, bao gồm vitamin A, D, E và K.
Chế độ ăn chay có xu hướng ít chất béo bão hòa hơn, nhưng hãy cẩn thận. và dầu cọ có nhiều chất béo bão hòa. Chất béo không bão hòa đơn tốt cho tim được tìm thấy trong thực phẩm thực vật như bơ, ô liu và dầu hạt cải ép lạnh, trong khi các loại hạt và hạt cung cấp nhiều chất béo không bão hòa đơn có lợi cho tim, bao gồm cả omega-3.
Đây là những chất béo không bão hòa mà chúng ta nên ăn nhiều hơn, vì vậy hãy bao gồm một thìa hạt lanh xay hoặc hai thìa dầu, hoặc tương đương với các loại hạt không ướp muối, mỗi ngày.
Thực đơn ăn chay trường đủ dinh dưỡng
Có rất nhiều người hiện đang ăn chay nhưng không thực hiện đúng cách dẫn đến mất tự tin cả về thể chất lẫn tinh thần.
Giá trị tinh thần: Ăn chay là tự nguyện vì vậy, trước khi ăn chay, bạn phải củng cố rõ ràng về mặt tinh thần và suy nghĩ thật kỹ trước khi đưa ra một quyết định ảnh hưởng rất nhiều đến việc ăn uống của bạn.
Giá trị thể chất: Nhiều trường hợp ăn chay không tốt cho sức khỏe, không đủ năng lượng để làm việc trong một ngày và họ cho rằng nguyên nhân là do mình đã bỏ qua việc ăn mặn và thức ăn động vật. Nhưng thực sự không phải vậy
Những nguyên nhân trên là do họ không có một thực đơn khoa học và đảm bảo các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Ăn chay đúng cách không chỉ là ăn rau, không ăn thịt. Người ăn chay phải biết đa dạng thực đơn, đa dạng nguyên liệu và món ăn.
Dưới đây là hướng dẫn thực đơn ăn chay cả tuần để giúp những người ăn chay đi đúng hướng. Trong thực đơn này, nguyên liệu chế biến vô cùng đa dạng, giúp bạn có đầy đủ các loại vitamin và calo cần thiết cho một tuần làm việc của mình.
Ăn chay trường với rau, củ
Từ rau, bạn có thể chế biến thành các món xào, gỏi, nộm hay thậm chí là lẩu, nướng. Theo chế độ ăn chay, bạn phải điều chỉnh thành phần rau củ. Nếu bạn là người ăn chay không có sữa, hãy bổ sung canxi bằng cách bổ sung các loại rau củ vào thực đơn hàng ngày như bắp cải, đậu bắp.
Với trái cây
Dù ăn kiêng theo chế độ nào thì trái cây luôn là thành phần không thể thiếu trong các bữa ăn. Lượng protein, sắt, canxi có trong trái cây có thể bổ sung dinh dưỡng hiệu quả cho người ăn chay.
Trái cây có thể được ăn tươi, làm sinh tố, hoặc dùng làm nguyên liệu trong các món ăn hàng ngày. Không chỉ bổ dưỡng mà trái cây còn giúp thực đơn hàng ngày của bạn thêm phong phú và hấp dẫn.
Ngũ cốc
Ngũ cốc là một loại thực phẩm rất thơm ngon và bổ dưỡng, có thể dùng làm bữa sáng hoặc ăn nhẹ trong ngày. Chúng giúp bạn no lâu mà không gây nặng bụng hay cản trở quá trình tiêu hóa. Ngũ cốc yến mạch, ngũ cốc gạo lứt, ngũ cốc hạt dẻ, ngũ cốc kiều mạch,… đều rất giàu magiê, selen, vitamin và các chất dinh dưỡng có lợi khác. Khi chọn ngũ cốc, hãy ưu tiên các loại tươi hơn là ngũ cốc đã qua chế biến để đạt được hiệu quả cao hơn từ việc bổ sung dinh dưỡng.
Các loại đậu, quả hạch và hạt dinh dưỡng
Khi ăn chay, việc bổ sung chất béo và chất đạm là rất quan trọng, vì thức ăn chay thường không có nhiều vi chất dinh dưỡng này như thức ăn động vật. Để giải quyết vấn đề này, bạn có thể thay thế bằng các loại hạt và đậu.
Chúng là nguồn cung cấp chất béo thực vật và protein vô cùng dồi dào cho cơ thể. Bơ đậu phộng hoặc bơ hạnh nhân là những lựa chọn thay thế tuyệt vời cho pho mát và sữa động vật. Với các loại hạt bạn có thể dùng trực tiếp hoặc dùng các sản phẩm như sữa thực vật, bánh ngọt, …
Ăn chay với trứng gà + sữa
Đừng chủ quan về sức khỏe của mình dù bạn có áp dụng chế độ ăn chay với trứng gà. Chất đạm tuy dễ kiếm hơn nhưng cũng là loại thực phẩm ăn chay dễ gây ra mỡ thừa và béo phì nhất.
Theo ước tính, một quả trứng có chứa tới 6g protein, vitamin A, vitamin D, phốt pho; Một ly sữa tách kem chứa tới 9g protein và cung cấp khoảng 35% nhu cầu canxi hàng ngày. Vì vậy, khi áp dụng chế độ ăn kiêng này, hãy tính toán và cân đối các chất dinh dưỡng một cách hiệu quả để không muốn gặp phải tác dụng phụ nhé.
Các món ăn và thành phần ở trên là mục đích tham khảo. Với đầy đủ các nguyên liệu, bạn có thể tự chế biến món chay theo sở thích của mình. Ngoài ra, với nguyên liệu là rau xanh, bạn có thể mua bất kỳ loại rau nào về làm nước trộn gỏi để ăn kèm với dấm, sốt hoặc làm các món xào, rau hấp.
Ăn chay trường có tốt cho người mang thai không?
Hầu hết tất cả các loại vitamin thiết yếu mà bà bầu cần đều có thể tìm thấy trong các loại rau củ, thực phẩm chay. và các chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Cần chú ý ăn nhiều loại thực phẩm và rau quả, sử dụng các loại thực phẩm và rau quả giúp tăng sức đề kháng cho thai phụ.
Trên đây là bài viết tổng hợp ăn chay trường có tốt không? lợi ích của nó và thực đơn ăn chay trường đúng cách duy trì cuộc sống cân bằng khỏe mạnh.